Sukces rekrutacyjny | Wirtualne Helsinki

RAPORT MIESIĄCA – ROZMOWA KWALIFIKACYJNA

To ona często decyduje o sukcesie rekrutacyjnym, warto więc odpowiednio przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej. Jak to zrobić i skąd czerpać wiedzę na ten temat? W lipcu br. konsultanci Zielonej Linii przeprowadzili badanie, w ramach którego sprawdzili wiedzę ankietowanych w tym zakresie.Rozmowa kwalifikacyjna to bardzo ważny, a często najistotniejszy element rekrutacji. Pozwala nie tylko zweryfikować wiedzę oraz umiejętności kandydata, ale też bliżej go poznać. W związku z tym warto się do niej przygotować pod każdym aspektem: zarówno merytorycznym, jak też wizualnym.

Wbrew pozorom, nie jest to oczywiste i wielu kandydatów o tym zapomina. W trakcie przeprowadzania ankiety, jedna z respondentek – rekruter z wieloletnim doświadczeniem powiedziała:

– Całkiem niedawno brałam udział w rekrutacji, gdzie kandydatka ubiegająca się o wyższe stanowisko przyszła na rozmowę kwalifikacyjną w dresie. Brak kultury osobistej, w tym niewłaściwy strój, uważam za dyskwalifikujący już na samym początku rozmowy kwalifikacyjnej – dodała ankietowana.

Odpowiedni ubiór, makijaż oraz zachowanie są niezwykle ważne, gdyż to od nich zależy pierwsze wrażenie. Jak wiadomo, jest ono bardzo ważne w kontaktach międzyludzkich i później bardzo trudno jest je zmienić. W związku z tym warto zapoznać się z przydatnymi informacjami nt. wizerunku. Gdzie możemy je znaleźć? Poza Internetem istnieje wiele interesujących pozycji książkowych, o radę można też zwrócić się do profesjonalisty, np. doradcy zawodowego. Dodatkowo warto skonsultować się z doświadczonymi osobami z branży HR. Możliwości w tym wypadku jest wiele.

Odpowiednie przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej jest najczęściej gwarantem sukcesu. Szczerość, uczciwość czy lojalność to cechy pożądane u każdego pracownika. Warto mieć to na uwadze jeszcze w trakcie przygotowywania dokumentów aplikacyjnych. Zawarte w nich informacje bardzo często są weryfikowane w trakcie rozmowy. Punktualność , podobnie jak nasz sposób bycia, zwykle więcej mówią o kandydacie do pracy niż tysiąc słów. Nie mniej istotne jest także odpowiednie przygotowanie merytoryczne – warto znać przynajmniej podstawowe informacje o firmie, do której aplikujemy. Poza tym, że doda nam to pewności siebie, to też zwiększy nasze szanse na wybrnięcie z trudnej sytuacji. Pewność siebie, spokój są niezbędne w trakcie rozmowy. Nawet najlepiej przygotowany merytorycznie kandydat może przegrać wyścig o pracę, jeśli zje go trema i stres. Zdenerwowanie zwykle trudno ukryć, a co gorsza, nie tylko psuje ono wizerunek kandydata w oczach pracodawcy, ale też znacząco utrudnia pokazanie wszystkich swoich zalet i istotnych w danej pracy umiejętności. Odpowiednie przygotowanie, umiejętność radzenia sobie ze stresem są w takim przypadku bezcenne.

W jakim stopniu Polacy znają zasady zachowania w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej? Jakie pytania uznają za najtrudniejsze? Analiza zachowań klientów infolinii urzędów pracy oraz ich wiedzy nt. rozmowy kwalifikacyjnej była tematem kolejnego badania, przeprowadzonego przez konsultantów Zielonej Linii.

Opracowanie składa się z następujących części:

1. Próba badawcza
1.1 Płeć respondentów
1.2 Wiek respondentów
1.3 Status respondentów
1.4 Województwo respondentów
2. Wyniki badań
Podsumowanie

1. Próba badawcza

Do badania wylosowano 60 osób, które korzystały z usług telefonicznych Zielonej Linii.

1.1 Płeć respondentów

Wśród osób ankietowanych wyraźnie przeważały kobiety, które stanowiły 68 proc. respondentów, mężczyźni byli w mniejszości.1.2 Wiek respondentów

Największa grupa osób biorących udział w badaniu, 55 proc., mieściła się w przedziale wiekowym: 26-35 lat. Na kolejnym miejscu, ze względu na liczbę uczestników ankiety, znaleźli się respondenci wieku 36-45 lat, którzy stanowili jedną czwartą badanych. Osoby w wieku 45+ to 13 proc. uczestników ankiety. Natomiast 7 proc. respondentów miało mniej niż 25 lat.1.3 Status respondentów

Wśród osób biorących udział w badaniu 60 proc. zadeklarowało status osoby pracującej, 20 proc. ankietowanych to pracodawcy, a 15 proc. – osoby bezrobotne. Poszukujący pracy stanowili 5 proc. uczestników badania.1.4 Województwo respondentów

Największą grupę uczestników badania stanowili mieszkańcy woj. mazowieckiego – 48 proc. Na kolejnym miejscu znalazło się województwo dolnośląskie, skąd pochodziło 18 proc. respondentów. Mieszkańcy woj. wielkopolskiego stanowili 7 proc. uczestników ankiety. Wśród osób biorących udział w badaniu, z województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego, pomorskiego, śląskiego, świętokrzyskiego pochodziło po 3 proc. respondentów. Najmniej ankietowanych reprezentowało województwa: podkarpackie i warmińsko-mazurskie (po 2 proc.).2. Wyniki badań

W jakim stopniu ankietowani znają podstawowe zasady zachowania w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej? Skąd czerpią wiedzę na temat zachowania na rozmowie kwalifikacyjnej? Jakie czynniki można uznać za dyskwalifikujące w trakcie rozmowy z pracodawcą? Tego rodzaju pytania konsultanci Zielonej Linii zadali osobom, które wzięły udział w badaniu ankietowym, dotyczącym rozmowy kwalifikacyjnej.Ponad połowa respondentów (55 proc.) przyznała, że z całą pewnością zna zasady zachowania na rozmowie kwalifikacyjnej, 42 proc. ankietowanych stwierdziła, że wydaje im się, że znają zasady zachowania na rozmowie kwalifikacyjnej. Częściową znajomość wspomnianych zasad zadeklarowało 2 proc. respondentów. Tyle samo osób biorących udział w badaniu przyznało, że ma problem ze znajomością zasad prawidłowego zachowania na rozmowie kwalifikacyjnej.

Z odpowiedzi respondentów wynika, że w większości nie mają oni problemów ze znajomością podstawowych zasad, związanych np. z ubiorem, gestykulacją na rozmowie kwalifikacyjnej. Skąd zatem czerpią wiedzę na ten temat?Zdecydowana większość osób biorących udział w badaniu, bo aż 67 proc. przyznała, że ich głównym źródłem wiedzy odnośnie poprawnych zachowań w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej jest Internet. Nieco mniej niż połowa ankietowanych (40 proc.) wskazała znajomych – jako istotne źródło wiedzy. 20 proc. ankietowanych wymieniła inne źródła wiedzy, wśród których najczęściej pojawiało się doświadczenie życiowe, wyniesione z wcześniejszych rozmów oraz naturalna umiejętność dobrego zachowania i kultury osobistej. Zdaniem 15 proc. respondentów warto czerpać wiedzę z poradników książkowych i czasopism branżowych. Co dziesiąty ankietowany podkreślił rolę różnorodnych szkoleń przy zdobywaniu wiedzy nt. zachowania w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej. 5 proc. respondentów docenia natomiast rolę tematycznych szkoleń, realizowanych przez urzędy pracy.

Mimo wysokiego poziomu znajomości zasad zachowania na rozmowie kwalifikacyjnej, wiele osób po tym etapie traci szansę na zdobycie wymarzonej pracy. Czym jest to spowodowane? Jakie czynniki można uznać za dyskwalifikujące podczas rozmowy kwalifikacyjnej?Zdaniem 42 proc. ankietowanych czynnikiem zdecydowanie dyskwalifikującym w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej jest kłamstwo. Brak kultury osobistej wymieniło 33 proc. respondentów. Przygotowując się na spotkanie z pracodawcą, warto zapoznać się z działalnością jego firmy. Brak wiedzy o firmie, o pracę w której się ubiegamy, za czynnik dyskwalifikujący uznało 22 proc. ankietowanych. 3 proc. osób biorących udział w badaniu wymieniło inne powody, które mogą przyczynić się do utraty szansy na pracę. Wśród nich znalazł się m.in. nieprawidłowy strój, niedopasowany do stanowiska, o które kandydat się ubiega.

Jednak nie tylko kłamstwo, brak kultury osobistej czy wiedzy o firmie może zdyskwalifikować kandydata. Czasem jest to niewłaściwa odpowiedź na pytanie lub słabe umiejętności autoprezentacyjne. W związku z tym, konsultanci Zielonej Linii zapytali ankietowanych, jakie pytanie uważają za najtrudniejsze w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej?Niemal połowa ankietowanych (47 proc.) wymieniła pytanie o zarobki jako te, które sprawia im najwięcej kłopotów podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Dużym problemem jest także, zdaniem ankietowanych, wskazanie swoich wad. Tego zdania było 27 proc. respondentów. Natomiast pytanie odnośnie opinii o poprzednim pracodawcy jest szczególnie kłopotliwe zdaniem 13 proc. spośród uczestników badania. Taka sama liczba osób wskazała inne pytania, które sprawiają im trudność, a wśród nich m.in. pytanie o powody wyboru danego pracodawcy, opisanie swoich największych sukcesów i porażek, jak też powody odejścia z poprzedniego miejsca pracy. Warto dodać, że wśród odpowiedzi „inne” pojawiły się też sugestie niektórych ankietowanych dotyczące tego, że nie spotkali się dotychczas z pytaniami w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej, które sprawiłyby im trudność. Opisanie swoich zalet jest kłopotliwe jedynie 2 proc. respondentów.

Wśród różnych pytań na rozmowie kwalifikacyjnej, zdarzają się też takie, które nie powinny być zadane. W związku z powyższym konsultanci Zielnej Linii zapytali ankietowanych, czy zdarzyło im się, aby rekruter lub pracodawca w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej zadał pytanie zbyt osobiste.Zdecydowana większość ankietowanych (80 proc.) stwierdziła, że dotychczas nie spotkała się z takim pytaniem. Taka sytuacja zdarzyła się natomiast 18 proc. respondentów. 2 proc. osób biorących udział w ankiecie stwierdziło, że bardzo często słyszy takie pytania na rozmowach kwalifikacyjnych.

Podsumowanie

Zdecydowana większość uczestników ankiety Zielonej Linii stwierdziła, że zna zasady zachowania w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej. Problem z ich zapamiętaniem ma zaledwie 2 proc. respondentów. Znajomość podstawowych zasad zachowania w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej, zwłaszcza tych związanych z odpowiednim ubiorem, zachowaniem czy wyrażaniem opinii podczas rozmowy z pracodawcą ma ogromny wpływ na wynik spotkania. W związku z powyższym warto nieustannie dokształcać się w tym zakresie. Rynek pracy zmienia się bardzo dynamicznie, modyfikacjom ulegają standardy, w związku z czym kandydaci powinni być przygotowani na nietypowe rekrutacje, a tym bardziej na niestandardowe rozmowy kwalifikacyjne i metody rekrutacyjne . Jak więc sobie poradzić z tymi zmianami? Warto się dokształcać, korzystać z pomocy specjalistów. Według ankietowanych Zielonej Linii najpopularniejszym źródłem informacji nt. poprawnych zachowań w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej jest Internet (67 proc.).Znacząca część uczestników badania podkreśliła także rolę znajomych. W sytuacji, gdy poszukujemy pracy, szczególnie mocno powinniśmy dbać o jakość naszych relacji z innymi. Ważne jest nie tylko podtrzymywanie kontaktów, ale też nawiązywanie nowych relacji. Znajomi, którzy są zatrudnieni w różnych firmach, mogą być często nieocenionym źródłem wiedzy nt. różnorodnych metod rekrutacji . Dzięki wiedzy, którą od nich pozyskamy, możemy mieć znaczącą przewagę wśród kandydatów, którzy ubiegają się o tę samą posadę co my, ale nie czynią podobnych kroków. Co piąty respondent ufa doświadczeniu i z niego najczęściej czerpie wiedzę odnośnie dobrych i złych praktyk na rozmowie kwalifikacyjnej. Dobrym źródłem tego rodzaju informacji są także różnego rodzaju szkolenia i poradniki książkowe oraz czasopisma branżowe.

Poza znajomością zasad dobrego wychowania w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej, warto wiedzieć, jakie czynniki są dyskwalifikujące, niezależnie od przebiegu całej rozmowy. Niekiedy zdarzają się bowiem sytuacje, że kandydat z pozoru idealny, posady nie otrzymuje ze względu na jeden tylko mankament, który przekreśla całą jego kandydaturę. Co najbardziej odstrasza pracodawców i przekreśla szanse na sukces rekrutacyjny? Największa liczba ankietowanych (42 proc.) za czynnik dyskwalifikujący uznała kłamstwo. Szczególnie często wychodzi ono na jaw w momencie, gdy rekruter weryfikuje w trakcie rozmowy z kandydatem informacje, jakie zostały zawarte w CV. Warto o tym pamiętać już na etapie tworzenia dokumentów aplikacyjnych.

Dyskwalifikujący bywa często także inny czynnik, z którego wyjątkowo dużo osób nie zdaje sobie sprawy. Jest nim brak kultury osobistej. Przejawia się to najczęściej w postaci niechlujnego stroju, ale też uczesania oraz nieodpowiedniego zachowania. Nie tylko kandydaci ubiegający się o wysokie rangą stanowiska, jak kierownik, dyrektor czy prezes powinni być ubrani na rozmowie kwalifikacyjnej schludnie i elegancko. To dotyczy wszystkich innych kandydatów, niezależnie od stanowiska, o które się ubiegają. Brak kultury osobistej jako czynnik dyskwalifikujący w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej wskazało aż 33 proc. uczestników badania. Jednym z niezwykle popularnych pytań na rozmowie kwalifikacyjnej jest także to, dotyczące wiedzy kandydata o firmie, o pracę, w której się ubiega. Brak elementarnej wiedzy w tym zakresie jest dyskwalifikujący zdaniem 22 proc. ankietowanych. Jakie jeszcze pytania sprawiają respondentom trudność? Okazuje się, że najtrudniej jest uczestnikom badania wskazać kwotę oczekiwanego wynagrodzenia. To wynika z obawy przed wskazaniem stawki zbyt wysokiej, która może zamknąć im drogę do wymarzonego stanowiska. Z drugiej strony podanie zbyt niskiego wynagrodzenia, choć potencjalnie zwiększa szanse na zatrudnienie, faktycznie zmniejsza w oczach kandydata atrakcyjność oferty, o która się ubiega.

Polacy mają też duży problem z opisywaniem swoich wad na rozmowie kwalifikacyjnej. To właśnie taka opinia znalazła się na drugim miejscu wśród odpowiedzi uczestników badania ankietowego Zielonej Linii. Niekiedy jest to efekt nieprzygotowania do rozmowy, zwykle jednak wynika z rozterek, na ile powinniśmy być szczerzy w tym wypadku oraz jakie cechy są pozornie negatywne, ale z punktu widzenia danego stanowiska byłyby zaletą. Generalnie pytanie rekrutera o wymienienie swoich wad jest podchwytliwe. Pracodawca nie chce znać naszych wad, ale chce wiedzieć, czy potrafimy umiejętnie wybrnąć z trudnej sytuacji, a nawet przekuć swoją porażkę w sukces. Część osób nie lubi wypowiadać się o ostatnim pracodawcy i to właśnie pytanie z tym związane uważa za najtrudniejsze (13 proc.).

Choć pracodawca nie ma prawa zadawać pytań osobistych, takowe niekiedy się zdarzają. Pocieszający jest natomiast fakt, że 80 proc. uczestników badania z pytaniem zbyt osobistym, które padłoby z ust rekrutera, się nie spotkało.

Z badania przeprowadzonego w lipcu 2014 r. wynika, że Polacy generalnie są stosunkowo dobrze przygotowani do rozmowy kwalifikacyjnej. Mają świadomość olbrzymiej roli, jaką ona odgrywa w trakcie całego procesu rekrutacyjnego, stąd też za szczególne istotne uważają odpowiednie przygotowanie do niej.

Źródło: materiały pochodzą ze strony Zielona Linia (zielonalinia.gov.pl)

Fot: zielonalinia.gov.pl